Πώς οι στίχοι της μουσικής που ακούμε επηρεάζουν τον εγκέφαλο;

Aν κάποιος μας ρωτήσει “γιατί ακούς αυτό το τραγούδι;” μια πιθανή απάντηση μπορεί να είναι “γιατί με κάνει αισιόδοξο, μου δίνει ενέργεια και δύναμη να συνεχίσω”. Από μια τέτοια απάντηση λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα Πώς οι στίχοι της μουσικής διαμορφώνουν τον εγκέφαλο για την πρόσληψη και ερμηνεία των πληροφοριών;

έχουν διεξαχθεί εκατοντάδες μελέτες, οι οποίες αποδεικνύουν ότι οι στίχοι έχουν πολύ έντονη επιρροή στον τρόπο σκέψης, στη συμπεριφορά, στη διάθεση και πολλά από αυτά συμβαίνουν χωρίς συνειδητή επίγνωση. Τα αγαπημένα τραγούδια τα ακούμε ξανά και ξανά για εκατοντάδες φορές, γι'αυτό κι έχει νόημα να υποθέσουμε ότι οι στίχοι των τραγουδιών μπορεί να έχουν βαθιές επιπτώσεις στην αντίληψη του ακροατή για τον κόσμο, τους άλλους ανθρώπους και τα συναισθήματα που βιώνουν καθώς και την ένταση των συναισθημάτων τους.

Οι επιστήμονες πλέον συμφωνούν ότι το μεγαλύτερο μέρος των γνωστικών λειτουργιών συμβαίνουν έξω από το συνειδητό πεδίο σε ποσοστό μάλιστα 90-95%! Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μη διαφανούς δραστηριότητας είναι αυτόματο και συναισθηματικό και συμβαίνει χωρίς να το συνειδητοποιούμε.

Παρά την έλλειψη συναίσθησης, η υποσυνείδητη δραστηριότητα έχει τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο μέσω των αισθήσεων, των καθημερινών συμπεριφορών, των συναισθημάτων που βιώνουμε, αλλά και την ικανοποίηση που παίρνουμε από τη ζωή μας. Συγκεκριμένα έχουν γίνει πολλές έρευνες βασισμένες σε ένα φαινόμενο γνωστό ως priming. To priming συντελείται με την έκθεση του ατόμου σε συγκεκριμένα ερεθίσματα, όπως λέξεις, στίχους, περιβάλλοντα που ενεργοποιούν τον εγκέφαλό τους. Παρατηρήθηκε λοιπόν, ότι μόλις ενεργοποιηθεί το εν λόγω ερέθισμα, το άτομο τείνει να ενεργεί με τρόπους σύμφωνους με το ερέθισμα αυτό, χωρίς να συνειδητοποιεί το λόγο για τον οποίο συμπεριφέρεται κατά τον τρόπο αυτόν. Το priming έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει τη συμπεριφορά με δραματικό τρόπο. Φανταστείτε λοιπόν το εαυτό σας να παίρνει μέρος στο παρακάτω πείραμα:

Ένας ερευνητής σας δίνει μερικές μπερδεμένες λέξεις και σας λέει να πάτε να τον βρείτε όταν θα έχετε καταφέρει να σχηματίσετε μια πρόταση που βγάζει νόημα. Υπάρχει μία λέξη την οποία μπορείτε να μη χρησιμοποιήσετε. Οι λέξεις είναι: τον, διακόπτουν, ενοχλούν, συνήθως, αυτοί. Το πιθανό αποτέλεσμα στο οποίο μπορείτε να καταλήξετε θα μοιάζει με το “αυτοί συνήθως τον διακόπτουν” ή “αυτοί συνήθως τον ενοχλούν”. Έχοντας ολοκληρώσει αυτό που σας ζητήθηκε, να ξεμπερδέψετε δηλαδή τις λέξεις και να τις κάνετε πρόταση, πηγαίνετε να βρείτε τον ερευνητή, ο οποίος βρίσκεται στη μέση μιας συζήτησης με κάποιον άγνωστο και δε σας δίνει καμιά σημασία. Τι κάνετε;

Τα πειράματα αυτά λοιπόν έδειξαν ότι τα άτομα που είχαν να σχηματίσουν προτάσεις με λέξεις με “αγενές” περιεχόμενο, διέκοπταν τον ερευνητή λέγοντας “τέλειωσα, τώρα τι κάνω;”. Αντίθετα, αυτοί που είχαν πιο “ευγενικές” λέξεις, ήταν σε θέση να περιμένουν μέχρι και 10 λεπτά ώστε να τελειώσει ο ερευνητής τη συζήτηση που είχε, χωρίς να έχουν ιδέα τι τους έκανε τόσο υπομονετικούς.

Και περνάμε στη μουσική: Μια έρευνα του κρατικού πανεπιστημίου του Κάνσας διαπίστωσε ότι όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε στίχους πατριωτικών τραγουδιών, γίνονται πιο στενόμυαλοι, προκατειλημμένοι και έχουν λιγότερη ενσυναίσθηση. Δεν έβαλαν τον εαυτό τους στη θέση κάποιου άλλου για να δουν με τα δικά του μάτια τη δεδομένη κατάσταση.

Αντίθετα, σε άλλο πείραμα, όπου ακούγανε τους στίχους ενός παιδικού τραγουδιού, έγιναν πιο κοινωνικοί, πιο δεκτικοί και έδειχναν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Η υπόθεση πίσω από αυτό είναι ο συνειρμός που συντελέστηκε με τα παιδικά τραγούδια, ενδεχομένως τους θύμισε κάποια στιγμή ευτυχίας από τη δική τους παιδική ηλικία.

Συμπερασματικά, οι μουσικοί στίχοι έχουν αντίκτυπο στη στάση μας απέναντι στους άλλους, στα συναισθήματα και στην ένταση που τα βιώνουμε, αλλά και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας. Δεδομένων των ερευνών αξίζει να ελέγξουμε προσεκτικά τους στίχους των τραγουδιών που ακούμε συχνά γιατί μπορεί να μας επηρεάζουν περισσότερο απ'όσο μπορούμε να φανταστούμε.

Πηγή: http://drjohnblog.guidetoself.com/2009/06/29/how-do-song-lyrics-affect-your-brain-lyrics-prime-the-brain-for-good-and-bad/