Η σχέση μεταξύ της ασθένειας και των οικογενειακών μυστικών

Τι είναι η οικογένεια;

Η οικογένεια είναι κάτι το μόνιμο. Υπήρχε πριν από εμάς, ανήκουμε σ’ αυτήν όσο ζούμε και θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά από εμάς. Είναι μια γενιά ατόμων εν ζωή που πορεύονται με τουλάχιστον δύο γενιές νεκρών φορτωμένοι στην πλάτη ως τη γραμμή του τερματισμού, όπου θα φορτωθούν στην πλάτη της επόμενης εν ζωή γενιάς.

Είμαι η οικογένειά μου;

Βάση της ψυχογενεαλογίας του Jodorowsky, ο καθένας από εμάς κουβαλάει μέσα του τις τρεις προηγούμενες από αυτόν γενιές, κάτι που σημαίνει τουλάχιστον 14 άτομα. Από αυτήν την άποψη, συμπεραίνουμε ότι τα κρυμμένα μυστικά μιας γενιάς αποτελούν μια μη υγιή πηγή τραυμάτων και συγκρούσεων για εκείνους που έπονται, μια πηγή με «βρώμικο νερό», όπως λέει η Marianne Costa.

Υπάρχει σχέση μεταξύ της ασθένειας και των οικογενειακών μυστικών;

Η σχέση μεταξύ της ασθένειας και των οικογενειακών μυστικών γίνεται  αρκετά εμφανής με τη μελέτη των οικογενειακών δέντρων. Η οικογένεια είναι σαν ένα ψυχολογικό δοχείο γεμάτο μυστικά, ταμπού, σιωπές, ντροπές. Περιέχει δολοφονίες, τρέλα, ληστείες, απιστίες, φυλακίσεις, αιμομιξίες, κακοποιήσεις… Έτσι, η ασθένεια αν και δεν είναι η λύση του προβλήματος, αποτελεί μια πρόσκληση για να αντιμετωπιστεί μια οικογενειακή σύγκρουση που παρέμεινε κρυφή. Όπως έγραψε ο Françoise Dolto: “Αυτό που αποσιώπησε η πρώτη γενιά, η δεύτερη το κουβαλάει στο σώμα της».

Τι κουβαλάμε σε ψυχογενεαλογικό επίπεδο στο σώμα μας;

Στη δεξιά πλευρά, είναι η πατρική κληρονομιά και στην αριστερή, η κληρονομιά από τη μητέρα. Η κοιλιακή χώρα αντιστοιχεί στη μητέρα και η πλάτη σε φορτίο από τον πατέρα. Η περίπτωση του διαζυγίου ή του χωρισμού των γονιών, φαίνεται στη στάση των δακτύλων των ποδιών, ο φόβος για τη σεξουαλικότητα στη στάση της λεκάνης. Η έλλειψη αποδοχής κι αγάπης διακρίνεται στην αναλγησία του στήθους.

Αν δε χρησιμοποιώ λόγια για να εκφράσω την οδύνη μου, θα την εκφράσω με το σώμα μου;
Η Anne Ancelin Schützenberger έχει μελετήσει σε βάθος αυτό το φαινόμενο : “Το πένθος που δεν έγινε, τα δάκρυα που δε χύθηκαν, τα οικογενειακά μυστικά, οι ασυνείδητες ταυτίσεις και οι ανείπωτες οικογενειακές πεποιθήσεις, περνούν πάνω από τα παιδιά και τους απογόνους. Ό, τι δεν εκφράζεται με λόγια, εκφράζεται με πόνο”.

Πώς εμφανίζονται τα μυστικά στο γενεαλογικό δέντρο;

Όταν το γενεαλογικό δέντρο κρύβει κάποιο μυστικό, παρατηρείται μια δομή με κάποιο στοιχείο που επαναλαμβάνεται, επιζητώντας έτσι την προσοχής μας. Για παράδειγμα, κάποια ημερομηνία που επαναλαμβάνεται, ένας τρόπος συγκεκριμένος στην επιλογή συντρόφου, ατυχήματα με παρόμοια χαρακτηριστικά. Τα μυστικά αυτά αποκρύπτονται λόγω ντροπής, φόβου ή για προστασία από την κοινή γνώμη.

Πού εντοπίζονται τα μυστικά αυτά;

Κάθε μυστικό που κουβαλάμε αντιστοιχεί σε ένα επίπεδο:
- Οι πιο τρελές, απόκρυφες ιδέες μας εντοπίζονται  στη γενιά των προπαππούδων μας
-Τα κρυφά μας συναισθήματα, προέρχονται από τους παππούδες μας
-Τα σεξουαλικά και δημιουργικά μυστικά μας, εντοπίζονται στους γονείς μας
-Τα μυστικά υλικής φύσεως προέρχονται από τα αδέρφια μας

Όταν το μυστικό το κουβαλάει κάποιο μέλος της οικογένειας, το βιώνει σαν ένα ξένο και ενοχλητικό σώμα. Το ίδιο του το σώμα το φέρει σαν έναν όγκο ή σαν ενόχληση/κόμπο από τον οποίο πρέπει να απαλλαγεί. Γι’ αυτό και δεν πρέπει ΠΟΤΕ να φορτώνουμε με μυστικά τα παιδιά. Μια τέτοια ενέργεια αποτελεί κακοποίηση.

Γνωρίζουμε επίσης τη δύναμη της μη λεκτικής επικοινωνίας. Αν κάποιος σας αποκρύπτει μπροστά σας κάποια σημαντική πληροφορία, αργά ή γρήγορα θα σας την αποκαλύψει με κάποιον ασυνείδητο τρόπο. Ο Freud είχε πει ότι  “Εκείνος, του οποίου τα χείλη σωπαίνουν, μιλάει με τα δάχτυλά του”.

Σύμφωνα με την Claudine Vegh: “Είναι προτιμότερο να γνωρίζουμε την αλήθεια, όσο δύσκολη, επαίσχυντη ή τραγική κι αν είναι, παρά να την αποκρύπτουμε. Αυτό το οποίο αποσιωπούμε υποβόσκει ή γίνεται αντιληπτό από τους άλλους και μακροπρόθεσμα εξελίσσεται σε τραύμα σοβαρό.

Τα μυστικά πρέπει  να βγαίνουν στην επιφάνεια αν πρόκειται για καταστάσεις του παρόντος, με τρόπο κατάλληλο και σε σωστή στιγμή, ή με κατάλληλη θεραπεία, αν προέρχονται από το παρελθόν.

Ένα χρήσιμο εργαλείο είναι να δημιουργήσουμε το γενεαλογικό μας δέντρο (με αναφορά ονομάτων ή με φωτογραφίες) και να επισημάνουμε το σκοπό που έχει εκπληρώσει το καθένα από τα μέλη του. Έτσι, αποδίδοντας χαρακτηριστικά στον καθένα, τα προσδίδουμε και στον εαυτό μας, φέρνοντάς τα στο φως.

Το γενεαλογικό δέντρο περιέχει πάντα μυστικά και κατά διαστήματα επιχειρεί να τα αποκαλύψει. Σε κάθε δέντρο εμφανίζεται κάποιο πρόσωπο, το οποίο επιχειρεί να το εξυγιάνει, αρχίζοντας από τον εαυτό του. Μπορεί να ‘ναι κι εκείνο που θα επιχειρήσει να χτίσει το ίδιο το δέντρο..

Στη νοσηρή κοινωνία που ζούμε, δεν υπάρχουν υγιή γενεαλογικά δέντρα. “H εξυγίανσή τους επιτυγχάνεται με το σταμάτημα των επαναλαμβανόμενων μοτίβων, την κατανόησή τους ή την αναβίωσή τους με τρόπο θετικό”  (Alejandro Jodorowsky).