5 χαρακτηριστικά της συναισθηματικής ανασφάλειας

Η συναισθηματική ευφυΐα εξελίσσεται σε μια αναγνωρισμένη και χρήσιμη ικανότητα. Ένα βήμα προς την ανάπτυξή της είναι να μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να συσχετιζόμαστε με ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν  τη δική τους συναισθηματική κατάσταση.

Όταν επιχειρεί κανείς να είναι ανοιχτόκαρδος με συναισθηματικά ανασφαλή άτομα, αντιμετωπίζει συγκεκριμένες και προβλέψιμες αντιδράσεις. Η ιστορία του καθενός μπορεί να αλλάζει, αλλά τα στερεότυπα και η ενέργειά τους είναι παρατηρήσιμα σε μη λεκτικό επίπεδο.

Η συναισθηματική ασφάλεια ενός ανθρώπου στηρίζεται στην ικανότητά του να δέχεται τα συναισθήματα, τις εμπειρίες της ζωής και την ύπαρξή του άλλου.

Όταν δεν υπάρχει επικριτική διάθεση για το χαρακτήρα κάποιου, μπορούν να αναγνωριστούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τα οποία μπορούν και να αλλάξουν τελικά την προσέγγιση μιας δύσκολης κατάστασης.

1.    Αμυντικότητα

Ένα άτομο που αισθάνεται πίεση κι ότι του επιτίθενται, υιοθετεί αμυντική στάση. Η άμυνα είναι μια φυσική αντίδραση του ανθρώπου και φυσικά η ύπαρξή της και μόνο  δεν καθιστά κάποιον συναισθηματικά ανασφαλή.

Στην προκειμένη περίπτωση, ο λόγος  για τον οποίο ένα άτομο γίνεται αμυντικό οφείλεται στο γεγονός ότι το συναίσθημα μπλοκάρεται από την ταυτότητα και την αυτό-εκτίμηση του ίδιου. Όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα συνειδητοποίησης και λειτουργίας με το συναίσθημα, η συναισθηματική σφαίρα  και η έκφρασή της, μοιάζουν τρομακτικά.

Οι φοβισμένοι άνθρωποι αντιδρούν με δύο τρόπους, είτε  φεύγουν από την κατάσταση, είτε την πολεμούν (αντίδραση μάχης ή φυγής). Χρειάζεται χρόνος για να αναγνωρίσουμε και να λειτουργήσουμε με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση με τα συναισθήματα και τις ευαισθησίες μας.

Η συναισθηματική ανασφάλεια αναγνωρίζεται στην περίπτωση που ένα άτομο αμύνεται τόσο που είναι αδύνατο να ακούσει ή να δεχτεί το διαφορετικό, σε οποιοδήποτε βαθμό. Ακόμα και καθημερινά, επιστημονικά αποδεδειγμένα ζητήματα μπορεί να γίνουν αντικείμενο διαφωνίας. Όταν πρόκειται για διαφωνία, η παρουσία  και μόνο των συναισθημάτων μπορεί να προκαλέσει αμυντική αντίδραση.

2.    Ανακατεύθυνση

Το συναισθηματικά ανασφαλές άτομο θα ανακατευθύνει το φταίξιμο ή το λάθος στο πρόσωπο που του προκάλεσε την «ανησυχία».

Σε μια ασφαλή σχέση, όλα τα θέματα είναι ανοιχτά προς συζήτηση. Το να ζητά κανείς εξηγήσεις ή να φέρνει στην επιφάνεια ένα προσωπικό θέμα ή μια προσωπική άποψη και προοπτική, αποτελεί κάτι θετικό και ευπρόσδεκτο.  Σε αντίθετη περίπτωση, η προσπάθεια για επικοινωνία γίνεται αιτία συγκρούσεων και χωρισμού.

Όταν κάποιος δεν αισθάνεται ασφαλής συναισθηματικά, η ανακατεύθυνση μπορεί να γίνει ένα σημαντικό εργαλείο για να αποποιηθεί της ανάμειξης και της ευθύνης του.

3.    Παραπλάνηση

Παρόμοια αντίδραση με την ανακατεύθυνση, είναι και η παραπλάνηση, όπου η ευθύνη τοποθετείται σε ένα αντικείμενο, ή σε μια περίσταση και όχι στο ίδιο το πρόσωπο που έχει προκαλέσει την «ανησυχία» στον συναισθηματικά ανασφαλή.

Το αλκοόλ, η πανσέληνος, κάποιο γεγονός της παιδικής ηλικίας, μπορεί να είναι κάποιες δικαιολογίες οι οποίες καθιστούν  το άτομο τυφλό σε ό,τι συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή. Ακόμα κι αν η κατάσταση που χρησιμοποιείται ως δικαιολογία είναι γνήσια, είναι ένας τρόπος για να μην ακούει και να μη βλέπει το άτομο την κατάσταση όπως συμβαίνει πραγματικά στο εδώ και στο τώρα. Ακόμα και οι γνήσιοι, αληθείς λόγοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κρυφτεί κάποιος σε συναισθηματικό επίπεδο.

Επειδή κάτι έγινε στο παρελθόν και επηρεάζει το παρόν, δε σημαίνει ότι αποτελεί αιτία ή το θέμα προς συζήτηση τη δεδομένη αυτή στιγμή. Η υπερανάλυση  του παρελθόντος είναι ένας λόγος να χαθεί η ουσιαστική επικοινωνία με τον άλλον και μαζί και η ευκαιρία για εμβάθυνση στη σχέση.

Όσο δεν αναγνωρίζουμε αυτό που επικοινωνείται και συμβαίνει πραγματικά, το πρόβλημα θα παραμένει άλυτο. Και είναι ατέλειωτοι  οι κυκλικοί μονόλογοι που θα κάνει κάποιος μέχρι να βρει το κέντρο του και να αναλάβει τις ευθύνες του.

4.    Σύγκριση

Επειδή οι άνθρωποι και οι συνθήκες μοιάζουν, η σύγκριση συγχέει  το πραγματικό ζήτημα. Αντί να δει κανείς και να ακούσει το θέμα ξεκάθαρα, προσθέτει ένα φίλτρο, το οποίο δημιουργεί σύγχυση.

Ο γιος δεν είναι σαν τον πατέρα του, η κόρη δεν είναι σαν τη μητέρα της. Άνθρωποι διαφορετικών εθνοτήτων, ηλικίας, καταγωγής είναι εντελώς διαφορετικοί και ξεχωριστοί. Ο νέος άνθρωπος στη ζωή κάποιου δεν είναι σαν κάποιον που υπήρξε κάποτε, ακόμα κι αν υπάρχουν κοινά σημεία.

Χάνεται εντελώς η πραγματικότητα όταν συγκρίνουμε έναν άνθρωπο με έναν άλλον, ή όταν παίρνουμε μια κατάσταση λέγοντας «είναι όπως τότε».

Η παρούσα στιγμή δεν έχει συμβεί ποτέ πριν και δε θα συμβεί ποτέ ξανά.

5.    Απαξίωση

Λεπτοφυής και ολέθρια, η απαξίωση χτυπάει το άτομο στο συναισθηματικό και υπαρξιακό του πυρήνα.

Η απαξίωση ακυρώνει τα συναισθήματα ενός ανθρώπου λέγοντάς του πως είναι λάθος να αισθάνεται όπως αισθάνεται.

Το συναισθηματικά ανασφαλές άτομο, ανίκανο να εργαστεί και να αντιμετωπίσει τα προσωπικά του συναισθήματα, απαξιώνει οποιονδήποτε προσπαθεί να επικοινωνήσει τα δικά του.

Η απαξίωση είναι η πιο καταστροφική άμυνα και είναι δύσκολα αναγνωρίσιμη.

«Μην είσαι τόσο ευαίσθητος», είναι η ιαχή της απαξίωσης που κοροϊδεύει και υπονομεύει τη λεπτή αντίληψη της πραγματικότητας και των σχέσεων με άλλους ανθρώπους.

Η απαξίωση είναι δύσκολο να εκφραστεί με λέξεις, αλλά συμβαίνει ως συναίσθημα και το αποτέλεσμά της είναι το σπάσιμο της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας. Μπορεί να συμβεί γρήγορα και χωρίς προειδοποίηση και συχνά ακούσια με απρόσεκτα λόγια.

Αν και το άτομο έχει συναίσθηση του τι έχει συμβεί, το συνειδητοποιεί μετά το πέρας της εμπειρίας.

Η αναγνώριση της συναισθηματικής ανασφάλειας είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά το να μάθει κανείς να συσχετίζεται και να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά της στη συμπεριφορά του άλλου, απαιτεί χρόνο. Είναι μια ικανότητα που μαθαίνεται  και εξαρτάται από την αυτογνωσία του καθενός.

Ο τρόπος που κάποιος σχετίζεται με τον εαυτό του και λειτουργεί με την προσωπική του συναισθηματική φύση, αποτελεί το θεμέλιο και το πρότυπο συμπεριφοράς που μοιράζεται με τους άλλους ανθρώπους.

Το να μάθουμε να συσχετιζόμαστε με συναισθηματικά ανασφαλείς ανθρώπους εξαρτάται από το πώς συσχετιζόμαστε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Και η μεγαλύτερη πρόκληση που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, είναι η προσωπική μας συναισθηματική ανασφάλεια. Οι δυναμικές και ο εσωτερικός διάλογος είναι τα χαρακτηριστικά των σχέσεων που βιώνουμε καθημερινά μέσα και έξω.

Δεν υπάρχει γρήγορη λύση για τη συναισθηματική ανασφάλεια. Η αυτογνωσία παραμένει η θεραπεία.

Πηγή : http://www.elephantjournal.com/

Yπάρχει κάποιο θέμα με το οποίο θα θέλατε να ασχοληθούμε εδώ;

Kαινούρια χρονιά, νέοι στόχοι κ πάντα η ελπίδα να εξελιχθούμε, να γίνουμε καλύτεροι, αλλά και να ζούμε στο "εδώ και στο τώρα" με ηρεμία κ αρμονία.

Παρατηρώ ότι ο αριθμός των επισκέψεων στη σελίδα αυτή ολοένα αυξάνει. Αν το επιθυμείτε λοιπόν κι έχετε κάποια πρόταση, μπορείτε να μου τη στείλετε σε προσωπικό μήνυμα ή αν νιώθετε άνετα, σε σχόλιο.

Καλή χρονιά και καλή συνέχεια σε όλους!

Χρύσα

Η ζωή με έναν παρανοϊκό : 7 προτάσεις για να αντιμετωπίσετε κατηγορίες και φόβους

Το να ζει κανείς με έναν άνθρωπο που κρυφακούει, αισθάνεται απόρριψη χωρίς λόγο, αναζητά ατέλειωτη επιβεβαίωση, αλλά δεν καθησυχάζεται ποτέ, πιστεύει ότι οι άλλοι τον στραβοκοιτούν, γλιστρά σε ιδιωτικές επικοινωνίες και  κάνει ψευδείς κατηγορίες, είναι μια κατάσταση δύσκολη.  Ενώ μπορεί πολλοί να βιώνουν δυσπιστία, απόρριψη, να νιώθουν αποκλεισμένοι ή υπερευαίσθητοι από καιρό σε καιρό, η χρόνια παράνοια σε ένα λειτουργικό άτομο (που εργάζεται, κοινωνικοποιείται, έχει οικογένεια) μπορεί να είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Είναι οδυνηρό για τον παρανοϊκό και σπαρακτικό γι’ αυτόν που τον κατηγορεί.

Διωκτικές ερμηνείες κανονικών γεγονότων μπορεί να είναι: «πώς έγινε και έλαβα το φθηνότερο δώρο;», «γιατί μιλάς για ‘μένα πίσω από την πλάτη μου;», «βγαίνεις για φαγητό με κάποιον και με αφήνεις απ’ έξω!», «με στραβοκοίταξε που δεν άνοιξα το δώρο αμέσως.», «έχουν κάνει κόμμα εναντίον μου!».

Η παράνοια μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα πολλών ψυχικών ασθενειών, χρόνιων ή προσωρινών, συμπεριλαμβανομένης της σχιζοφρένειας, σύντομης ψύχωσης, παρανοϊκής προσωπικότητας, ψυχωτικής κατάθλιψης, μανίας με ψυχωσικά χαρακτηριστικά ή κατάχρηση ουσιών. Μπορεί να κυμαίνεται σε ένταση από ένα απλό στυλ χαρακτήρα μέχρι σοβαρής βλάβης.

Μια μορφή παράνοιας που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά είναι η Παραληρητική Διαταραχή Διωκτικού Τύπου.  Στην περίπτωση αυτή, ο πάσχον είναι γαντζωμένος από μια αυταπάτη (μια σταθερή εσφαλμένη πεποίθηση), που αφορά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ή άτομο: Μια σύζυγος «γνωρίζει» ότι ο άντρας της την απατά με τη γειτόνισσα, ένας υπάλληλος είναι πεπεισμένος ότι ο συνάδελφός του κατασκοπεύει το γραφείο του, ο διευθυντής είναι σίγουρος ότι οι υπάλληλοι συνωμοτούν για να απολυθεί, ο γιος είναι αμετακίνητος στην πεποίθηση ότι η νέα σύζυγος του πατέρα τον έχει βγάλει από τη διαθήκη. Η σταθερή εσφαλμένη πεποίθηση περιστρέφεται γύρω από μια κατάσταση ή ένα άτομο, μα κατά τ’ άλλα, το άτομο μπορεί να λειτουργεί μια χαρά..

Στην Παραληρητική Διαταραχή Διωκτικού Τύπου περιλαμβάνονται αληθοφανείς καταστάσεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι αυταπάτες δεν είναι παράξενο να συμβαίνουν πραγματικά. Ο πάσχων μπορεί να φαίνεται ότι έχει επαφή με την πραγματικότητα, γιατί όντως συμβαίνουν άσχημα πράγματα στη ζωή, οι άνθρωποι προδίδουν κλπ, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η φρικτή κατάσταση που τον βασανίζει, είναι πλασματική.

Τα άτομα με ΠΔΔΤ δεν πιστεύουν ότι είναι παρανοϊκά, αλλά μάλλον παρατηρητικά. Πιστεύουν ότι είναι μπλεγμένα σε μια σκληρή συνωμοσία, έγκλημα ή μοχθηρία κι αν προσπαθήσει κανείς να τους πείσει για το αντίθετο, αποξενώνονται και οχυρώνονται ακόμα περισσότερο πίσω από την πεποίθησή τους. Η εσωτερική τους αντίδραση είναι συνήθως «δε με καταλαβαίνεις και τώρα είμαι ακόμα πιο μόνος με το πρόβλημα». 

«Μην τα βάζεις ποτέ με μια αυταπάτη»: ο αγώνας για την αλήθεια, δικαιοσύνη και γεφυρώματα εκδικητικών συναισθημάτων έχει πάντα τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά μια που η αυταπάτη ριζώνεται ακόμα πιο βαθειά.

Τα παρανοϊκά άτομα είναι εύθραυστα και άρρωστα με την έννοια ότι δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Ωστόσο, μπορεί να γίνουν τρομακτικά αν η φαντασία γίνει πράξη. Η ανάγκη να προβεί σε αντίποινα εναντίον των φανταστικών επιθέσεων οδηγεί σε επιθετικές συμπεριφορές. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να καλέσουν την αστυνομία ή να εμπλέξουν δικηγόρους, με αποτέλεσμα αθώοι να κατηγορούνται και να τραυματίζονται.

Η διακριτική εξέταση και περιέργεια γύρω από συμπεριφορές καθώς και η ικανότητα να βλέπει κανείς κάτω από την επιφάνεια, χωρίς να αποδέχεται αυτόματα τα γεγονότα είναι το κλειδί για να αντιληφθεί κανείς την αλήθεια που διέπει τα φαινόμενα.

Μια καλή τακτική προσέγγισης είναι να συμπάσχει κανείς με το συναίσθημα, αλλά να μη συμφωνεί ή να διαφωνεί με τα γεγονότα. Η ενσυναίσθηση για τη σκέψη και το συναίσθημα ας είναι εκεί, αφού η παρατήρηση, ο προβληματισμός, η περιέργεια και το άνοιγμα χωρίς κριτική, οδηγούν σε βαθύτερη κατανόηση. Δε μπορούμε να κατανοήσουμε πραγματικά τη σύγχυση που προκαλεί αυτή η ασθένεια, χωρίς να κατανοούμε τα αντικρουόμενα χαρακτηριστικά της κι ότι οι άνθρωποι μπορεί να βασανίζονται πολύ περισσότερο απ’ ό, τι φαίνεται.

Στην καλύτερη περίπτωση, τα άτομα αυτά πρέπει να ξεκινούν θεραπεία για να αποφευχθεί το χάος, η απογοήτευση και η καταστροφή και ο ασθενής να μπορέσει να απαλλαγεί από τους φόβους του.

Μια σκέψη όπως «δε μπορεί να είναι αλήθεια, είναι τόσο καλός άνθρωπος», είναι κοινή.  Ωστόσο, η αναγνώριση μιας ασθένειας δεν είναι πράξη σκληρή ή επικριτική  και δε σημαίνει ότι ένα άτομο που πάσχει, χάνει τις θετικές του ιδιότητες.

Η αλήθεια είναι μια μορφή υποστήριξης και αγάπης.

Εφτά Σκέψεις / Προτάσεις

-          - Αν είστε με ένα παρανοϊκό άτομο και βιώνετε ανησυχία και απόγνωση, δεν είστε μόνοι.

-          - Η παρηγοριά και η διάψευση δεν μεταβάλλουν τις παρανοϊκές κατηγόριες/ αυταπάτες.

-         -  Η επαγγελματική βοήθεια μπορεί να φέρει μεγάλη ανακούφιση, χωρίς ντροπή.

-          - Μη διαφωνείτε ή ταυτίζεστε με την αυταπάτη. Δείξτε ενσυναίσθηση χωρίς φόβο. Ακολουθήστε το συναίσθημα, όχι τα γεγονότα.

-          - Ένα ψυχικά άρρωστο άτομο μπορεί να συμβάλλει στην οικογένεια, στην εργασία και στη ζωή με πολλούς θετικούς τρόπους.

-          - Λόγω της φύσης των παρανοϊκών ψευδαισθήσεων στην  ΠΔΔΤ, μόνο όσοι εμπλέκονται ή κατηγορούνται μπορεί να γνωρίζουν την ύπαρξη της ψυχοπαθολογίας.

-          - Σκεφτείτε, παρατηρήστε, και δείτε κάτω από την επιφάνεια πριν παρασυρθείτε και υποστηρίξετε μια πλασματική δήλωση/ κατάσταση.

Πηγή: https://www.psychologytoday.com/blog/the-creativity-cure/201601/living-paranoid-person

Το θάψιμο των ψυχικών τραυμάτων και το κόστος  του στη ζωή μας

Το να κουβαλά κανείς ένα τραύμα από το παρελθόν σημαίνει να μην αισθάνεται πλήρως ζωντανός στο παρόν.

Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Bessel van der Kolk, είτε πρόκειται για τραύμα που προκλήθηκε από αμέλεια κατά την παιδική ηλικία, είτε από  σεξουαλική ή ενδοοικογενειακή βία, είτε από τον όλεθρο του πολέμου, έχει αθροιστικό κόστος στο σώμα και στην ψυχή μας.

Αυτό που σήμερα αναγνωρίζουμε ως «τραύμα» και οι συνέπειές του, είναι αυτό που αγγίζει ένα τεράστιο μέρος των ανθρώπων και  ο νούμερο ένα λόγος θανάτου, πριν τους πολέμους και πριν τον καρκίνο.

Στην πραγματικότητα το τραύμα και το στρες που προκύπτει από αυτό, προκαλούν βλαβερές αλλαγές στο φυσικό μας σώμα, οι οποίες μπορούν να παραμείνουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Το υπερβολικό στρες, μας προδιαθέτει για τα πάντα: από το διαβήτη ως τις καρδιακές παθήσεις, κι ίσως ακόμα και για τον καρκίνο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των Αμερικανών που δολοφονήθηκαν από μέλη της οικογένειάς τους, υπερβαίνει τον αριθμό των ατόμων που χάθηκαν σε δυο πολέμους μαζί.

Ο van der Kolk, με 30 χρόνια εμπειρίας, υποστηρίζει ότι το τραύμα είναι ένα από τα πιο επείγοντα ζητήματα δημόσιας υγείας του δυτικού πολιτισμού. Η λίστα με τις συνέπειές του είναι μεγάλη: ψυχική και σωματική υγεία, εργασία, εκπαίδευση, εγκληματικότητα, σχέσεις, οικιακή ή οικογενειακή κακοποίηση, αλκοολισμός, εθισμός.

Όταν δεν είναι κανείς πρόθυμος να ακούσει για το τραύμα ενός ατόμου, αυτό βρίσκει τρόπο και εκδηλώνεται στο σώμα του. Και δεν πρόκειται μόνο για ακραίες περιπτώσεις: οι ενδοοικογενειακές διαταραχές ή γενικά η αμέλεια, θέτει πρώτα τα παιδιά σε υψηλό κίνδυνο, των οποίων τα σώματα είτε βρίσκονται σε μόνιμη κατάσταση «πάλης ή φυγής», είτε θωρακίζονται απέναντι σε όλα, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να χαρούν τη ζωή και να προστατεύσουν τον εαυτό τους από μελλοντικά τραύματα. Ειδικά στο θέμα των παιδιών, ακόμα και γονείς που δε μπορούν να συντονιστούν με τα παιδιά τους, μπορούν να τους προκαλέσουν ανυπολόγιστη ζημιά.

Αν οι γονείς έχουν την ευκαιρία να βοηθηθούν με τα προβλήματά τους, τις στερήσεις και την κοινωνική απομόνωση, μπορούν με τη σειρά τους να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Αν το πρόσωπο των γονιών σου δε φωτίστηκε ποτέ όταν σε κοίταζαν, είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζεις τι σημαίνει να σε αγαπούν και να σε νοιάζονται. 

Η αμέλεια δημιουργεί ψυχικούς χάρτες οι οποίοι χρησιμοποιούνται τόσο από τα παιδιά όσο κι από τον ενήλικο εαυτό τους, για να επιβιώσουν, και οι χάρτες αυτοί παραποιούν την άποψη που έχουν για τον εαυτό τους και τον κόσμο.

Ο van der Kolk κρίνει προτιμότερη την ενσωμάτωση του τραύματος μετατρέποντάς το σε μια κακή ανάμνηση, παρά στο να το αναβιώσει κανείς μέσω θεραπείας.  Επίσης επικρίνει την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και όχι των αιτιών.  Τα τρομακτικά στατιστικά δείχνουν ότι μισό εκατομμύριο παιδιά και έφηβοι στις ΗΠΑ λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, ενώ τα ποσοστά ιδιωτικής ασφάλισης για ψυχιατρικούς λόγους έχει διπλασιαστεί μεταξύ 2000 και 2007.

Το πρωτότυπο άρθρο στα αγγλικά και πληροφορίες για το βιβλίο του van der Kolk:

https://www.newscientist.com/article/mg22429941-200-the-lifelong-cost-of-burying-our-traumatic-experiences/