Με ποιους τρόπους εμφανίζεται στη ζωή το Δραματικό Τρίγωνο (μέρος Γ')

Στις σκέψεις και στα συναισθήματα

Το Δ.Τ. υπάρχει σε τρεις σφαίρες της ζωής : στις σχέσεις, στις σκέψεις και στα όνειρα. Το πιο σημαντικό είναι ο τρόπος που εμφανίζεται στις σκέψεις μας γιατί αυτές καθορίζουν το πως το αντιλαμβανόμαστε στις σχέσεις  μας με τους άλλους και στα όνειρά μας (εξωτερικός και εσωτερικός κόσμος) και η αλλαγή στην αντιμετώπιση του δράματος στις σκέψεις, αλλάζει τόσο  τις σχέσεις όσο και τα όνειρα. 

Οι σκέψεις εντός του Τριγώνου είναι παραληρητικές και δυσλειτουργικές.  Μας αρρωσταίνουν, μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα κι όπως θα δούμε παρακάτω, όλες οι γνωστικές στρεβλώσεις συμβαίνουν εντός του Δ.Τ. και είναι σημαντική πηγή κατάθλιψης και άγχους. Κάθε φορά που επικρίνουμε, κατηγορούμε ή ενοχοποιούμε τον εαυτό μας, ανεξάρτητα από το αν νομίζουμε ότι το αξίζουμε ή όχι,  βρισκόμαστε στο ρόλο του Διώκτη. Το θέμα είναι ότι αυτός ο τρόπος σκέψης μας κρατά κολλημένους και μας αρρωσταίνει. Έτσι το ερώτημα δε θα ‘πρεπε να είναι «αξίζω να αισθάνομαι άσχημα;» , αλλά «μήπως το ότι αισθάνομαι άσχημα είμαι δέσμιος του Δ.Τ. ;». Από τη στιγμή που συνειδητοποιούμε ότι αυτό το σκεπτικό  δημιουργεί μια αυταπάτη, αρχίζουμε να προσδιορίζουμε την πηγή της αυτοκριτικής, της αυτό-κατηγόριας και της ενοχής και είναι πλέον θέμα επιλογής αν θα τις σταματήσουμε ή θα τις αντικαταστήσουμε με ρεαλιστικές σκέψεις, επικεντρώνοντας στους στόχους και όχι στις αδυναμίες μας.

Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε κάποιο μηχανισμό άμυνας, τους οποίους θα δούμε παρακάτω, «σώζουμε» τον εαυτό μας και ως συνέπεια αναπαράγουμε το Δράμα. Για παράδειγμα, κάθε φορά που σκεφτόμαστε «Ακόμα ένα μπισκότο/τσιγάρο/ποτό δε θα με βλάψει!» χρησιμοποιούμε το μηχανισμό άμυνας που ονομάζεται «εξορθολογισμός». Σώζουμε τον εαυτό μας δημιουργώντας μια δικαιολογία για μια συμπεριφορά που στην πραγματικότητα είναι ένας «Διώκτης» . Έτσι παραμένουμε στο ρόλο του Θύματος, νιώθοντας εκτός ελέγχου και αντιδρούμε, αντί να ανταποκρινόμαστε, στις παρορμήσεις, στα αισθήματα και στις πραγματικές επιθυμίες μας.

Κάθε φορά που δίνουμε στον εαυτό μας δικαιολογία να μένει κολλημένος, βρισκόμαστε στο ρόλο του Θύματος του Δ.Τ. Ο πιο κοινός τρόπος για να το κάνει κανείς αυτό είναι να αποφεύγει  τις υποχρεώσεις του. Ή αν ασχολείται μ’ αυτές το κάνει με τάση να δίνει προτεραιότητα στις λιγότερο σημαντικές και πιο διασκεδαστικές , αποφεύγοντας εκείνες που απαιτούν περισσότερο χρόνο, ενέργεια, και πόρους, επειδή είναι δύσκολες και πιο πιεστικές.  Ψάχνοντας λοιπόν να βρούμε «λόγους» για να μην κάνουμε τα πιο σημαντικά, στην πραγματικότητα κατασκευάζουμε απλώς δικαιολογίες, καταλήγοντας να αισθανόμαστε Θύματα των υποχρεώσεών μας! (πράγμα που σημαίνει ότι τις έχετε μετατρέψει σε Διώκτη).

Σκεφτείτε εκείνες τις φορές που αντιμετωπίσατε και ολοκληρώσατε μια υψηλής προτεραιότητας υποχρέωση. Πώς αισθανθήκατε; Δε σας γέμισε ενέργεια παίρνοντας από πάνω σας το αίσθημα του Θύματος;

Για να βγούμε από το ρόλο αυτό στις σκέψεις μας, πρέπει να παρατηρούμε τι αποφεύγουμε και να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η αποφυγή μετατρέπει μέσα στο μυαλό μας, τη σκέψη, το συναίσθημα ή την ενέργεια, σε Διώκτη και τοποθετεί εμάς στη θέση του Θύματος. Αντιμετωπίζοντας αυτά που αποφεύγουμε, είναι ο τρόπος για να βγούμε από το Δραματικό Τρίγωνο.

Όνειρα και εφιάλτες

Αν οι σχέσεις είναι ο ευκολότερος τρόπος για να εντοπίσουμε το Δ.Τ. και η σκέψη ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βγούμε από αυτό, τα όνειρά μας είναι ο καλύτερος οδηγός για την επούλωση, την εξισορρόπηση και τη μεταμόρφωση. Γιατί; Επειδή αντικατοπτρίζουν τις προτεραιότητες της εσωτερικής μας πυξίδας. Μας παρέχουν την αντικειμενικότητα του έμφυτου και μοναδικού μας κέντρου ανάπτυξης, που μας γνωρίζει καλύτερα από εμάς τους ίδιους ή οποιονδήποτε άλλον. Και δεν είναι λίγες οι φορές που ξεγελάμε τον εαυτό μας σκεπτόμενοι ότι ξέρουμε ποιοι είμαστε και τι χρειαζόμαστε, ξοδεύοντας πολύτιμο χρόνο και χρήμα σε αδιέξοδες σχέσεις και δραστηριότητες που δεν προσθέτουν τίποτα στην ποιότητα ζωής μας, με διαρκή τρόπο. 

Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε αν ακολουθούμε τη σωστή κατεύθυνση; Τα όνειρα και οι εφιάλτες αντιπροσωπεύουν μέρη του εαυτού μας και προβάλλουμε σε άλλους τα χαρακτηριστικά που ανήκουν σ’ εμάς. Τα τέρατα αναγνωρίζονται ως οι φόβοι μας, οι Σωτήρες των ονείρων αντιπροσωπεύουν τις δυνατότητές μας. Όταν για παράδειγμα είμαστε το θύμα στο όνειρο, είναι επειδή έχουμε βάλει εμείς οι ίδιοι εκεί τον εαυτό μας. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας ανάλυσης είναι ότι συνειδητοποιούμε πως ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στους άλλους, είναι στην πραγματικότητα μέρη του εαυτού μας που αυτοί εκπροσωπούν. Έτσι, όταν τελικά κατορθώσουμε να φερθούμε με σεβασμό στους άλλους, δεν το κάνουμε εξαιτίας της κοινωνικής συνείδησης, αλλά γιατί σεβόμαστε τον εαυτό μας.  Αγαπάμε όχι γιατί διδαχθήκαμε πώς έτσι πρέπει να κάνουμε, αλλά επειδή έτσι δείχνουμε αγάπη προς το κομμάτι του εαυτού μας που αυτοί εκπροσωπούν.

Όταν καταφέρουμε να αποκωδικοποιήσουμε το δράμα στα όνειρά μας, είναι η στιγμή αφύπνισης και κάπου εκεί το δράμα τελειώνει. Μαζί σταματούν οι εφιάλτες και τα επαναλαμβανόμενα όνειρα και έτσι παίρνουμε την επιβεβαίωση ότι δεν ανακυκλώνουμε τη δυσλειτουργικότητα της συνείδησής μας. Όσο δεν αναγνωρίζουμε στα όνειρά μας το δράμα, είμαστε πάντα ευάλωτοι όσο κι αν προσπαθήσουμε να εξυγιάνουμε τις σχέσεις και τις σκέψεις μας.

Οικογένειες

Το Δραματικό Τρίγωνο μπορεί  να εμφανιστεί με πολλούς τρόπους στις σχέσεις με τους άλλους και ίσως ο παλαιότερος  και πλέον διαδεδομένος αφορά στις σχέσεις με την οικογένεια. Ανατρέχοντας στην παιδική μας ηλικία, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους γονείς και τα αδέρφια μας στους ρόλους του Δ.Τ.  Ποιος έπαιρνε συνήθως ποιον ρόλο; Ποιο ρόλο καταλήγετε να παίζετε όταν είστε με την οικογένειά σας; τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας σας βλέπουν στον ίδιο ρόλο με εσάς ή σε διαφορετικό;

Τα παιδιά γενικά παίρνουν το ρόλο των δυνητικών θυμάτων ενός επικίνδυνου, ψυχρού και απρόσωπου κόσμου και πρέπει να προστατεύονται από τους Σωτήρες γονείς. Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να είναι χαρούμενα αλλά φοβούνται  ότι αυτό δε θα γίνει αν δεν πάνε στο σχολείο, αν δε μάθουν να ακολουθούν τους κανόνες, αν δεν ακολουθήσουν μια καριέρα και δεν κάνουν οικογένεια. Οι γονείς θέλουν να σώσουν τα παιδιά τους από τον κόσμο, γιατί δεν έχουν εμπιστοσύνη ότι τα παιδιά τους μπορούν να μάθουν να βρίσκουν και να ακούν τις εσωτερικές τους πυξίδες και να βρουν τα δικά τους μονοπάτια εκπλήρωσης. Γονείς και παιδιά δε συνειδητοποιούν ότι κάτω από τους εν λόγω κανόνες  για ευτυχία βρίσκεται ένας θεμελιώδης και τοξικός γνώμονας ζωής : πώς να παίξει κανείς τους ρόλους του Δραματικού Τριγώνου. Όλα τα παιδιά μαθαίνουν πώς να παίζουν τους ρόλους αυτούς και τελικά το διδάσκουν με τη σειρά τους και στα δικά τους παιδιά. Θύματα του ίδιου τους του εθισμού στο δράμα, τέτοια παιδιά μεγαλώνουν εκμεταλλευόμενα άλλες οικογένειες και τελικά τον ίδιο τον κόσμο.

Οι οικογένειες που  βρίσκονται στους ρόλους του Δ.Τ. δημιουργούν ένα τοξικό περιβάλλον στο οποίο αναθρέφουν τα παιδιά τους. το πρόβλημα δε βρίσκεται στις οικογένειες, αλλά στο ότι τα μέλη τους δεν αναγνωρίζουν πότε βρίσκονται στο Δ.Τ. και ποιο ρόλο παίζουν μέσα σ’ αυτό. Στερούνται δηλαδή των δεξιοτήτων για να βγουν και να παραμείνουν έξω απ’ αυτό.

Μήπως μεγαλώσατε σε μια οικογένεια παγιδευμένη στο Δ.Τ.; 

Αν ναι, ποιο ρόλο ή ρόλους έπαιζε η μητέρα σας; Πότε;

Ποιο ρόλο ή ρόλους έπαιζε ο πατέρας σας; Πότε;

Ποιο ρόλο ή ρόλους έπαιζαν τα αδέρφια σας; Πότε;

Ποιο ρόλο ή ρόλους έπαιζαν οι συγγενείς σας  και πότε;

Ποιο ρόλο ή ρόλους έπαιζαν τα κατοικίδιά σας και πότε;

Ποιο ρόλο ή ρόλους παίζατε εσείς και πότε;

Τι πρέπει να κάνετε λοιπόν όταν μιλήσετε ξανά ή επισκεφτείτε μέλη της οικογένειάς σας στο μέλλον ώστε να μην ξαναπέσετε σε κάποιο ρόλο; Να θυμάστε πως αν τα άλλα μέλη της οικογένειάς σας βρίσκονται μέσα στο δραματικό τρίγωνο ή όχι , δεν είναι δικό σας πρόβλημα. Είναι αρκετό να αναγνωρίσετε συμπεριφορές και να μη βολευτείτε στον «δραματικό» σας εαυτό.  Αν κάποιος είναι καλυμμένος με λάσπη και παλέψετε μαζί του, θα καταλήξετε κι εσείς λασπωμένος. Αν κάποιος έχει κολλήσει σε ένα λάκκο κι εσείς πηδήξετε μέσα, θα κολλήσετε στον ίδιο λάκκο μαζί του.  Οι ευθύνη σας δεν είναι να βγάλετε την οικογένειά σας έξω από το τρίγωνο, γιατί μπορεί να μη θέλουν να αλλάξουν και εσείς δε χρειάζεται να βάλετε τον εαυτό σας στο ρόλο του Σωτήρα. 

Αντίθετα, είναι ευθύνη σας να ζητήσετε τη βοήθειά τους να βγείτε και να παραμείνετε εκτός. Εξηγήστε τους το Δ.Τ. και ζητείστε τους  feedback  όταν νομίζουν ότι έχετε πέσει σ’ αυτό.