Με ποιους τρόπους εμφανίζεται στη ζωή το Δραματικό Τρίγωνο (Μερος Δ’)

Η αγάπη και το Δραματικό Τρίγωνο

Στην αρχαία Ελλάδα η έννοια της αγάπης ήταν τριμερής: 

Ο "Έρωτας", ο οποίος είναι βιολογικός και έντονα συναισθηματικός, τείνει να κορυφώνει νωρίς, είναι ιδιαίτερα εθιστικός και συντρίβεται ξαφνικά, αφήνοντας ένα αίσθημα κατάθλιψης, σύγχυσης και μοναξιάς. Αντιπροσωπεύει μια προσωρινή κατάσταση συνείδησης. Η σχέση «έρωτα» δεν αναφέρεται υποχρεωτικά σε πρόσωπα, αλλά μπορεί κανείς να μπει σε μια τέτοια σχέση με ένα άθλημα, ένα χόμπι ή έναν εθισμό. 

«Φιλία» είναι η αγάπη μεταξύ φίλων και βασίζεται σε κοινά ενδιαφέροντα, όπως η μουσική, το ποδόσφαιρο, το ποτό, το φαγητό, τον κινηματογράφο,  συζητήσεις πολιτικής ή απλά το γέλιο και τη διασκέδαση. Η «φιλία» είναι πιο βιώσιμη από τον «έρωτα» και μπορεί να είναι βαθειά ή επιφανειακή, ανάλογα με το βάθος και το εύρος των κοινών ενδιαφερόντων.  Αναφέρεται σε αμοιβαία συμφέροντα που βασίζονται σε κοινές γραμμές ανάπτυξης και εξέλιξης.

Η «Αγάπη» δεν είναι το συναίσθημα του ενός για τον άλλον, αλλά για μια κοινή κατεύθυνση στη ζωή. Το βάθος και το εύρος της κοινής αυτής κατεύθυνσης καθορίζει τη βιωσιμότητα της «αγάπης». Για παράδειγμα, πολλά ζευγάρια μένουν μαζί για να αναθρέψουν τα παιδιά. Τι συμβαίνει στη σχέση αυτή όταν τα παιδιά μεγαλώσουν; Μπορεί να καταλήξει σε μια ώριμη φιλία ή να βρουν κάποιον άλλο κοινό στόχο. Η γνήσια «Αγάπη» περιλαμβάνει αμοιβαία υποστήριξη για την προώθηση των σταδίων ανάπτυξης. Το ζευγάρι δε χρειάζεται να είναι στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης, αλλά αρκεί να δεσμεύεται  από μια αμοιβαία επιθυμία να στηρίξει ο ένας τον άλλο στην αυτοπραγμάτωσή του.  Και οι τρεις αυτές μορφές αγάπης είναι σημαντικές για τη στήριξη και την ανάπτυξη μας, στις ισορροπίες μας με τους άλλους.

Ανεξάρτητα από το είδος της αγάπης που βιώνουμε, είμαστε ευαίσθητοι στο Δραματικό Τρίγωνο.  Γνωρίζουμε όλοι πώς είναι ο «έρωτας» μέσα στο Δ.Τ. Είναι ένα έντονο συναισθηματικό παιχνίδι πάθους που συχνά περιλαμβάνει απογοήτευση, προδοσία και εκδίκηση. Τα περισσότερα τραγούδια αγάπης και ρομαντικά μυθιστορήματα αναφέρονται στον «έρωτα» εντός του Δ.Τ. Η πιο κατάλληλη ερώτηση είναι «μπορεί κανείς να βιώσει τον «έρωτα» έξω από το Δ.Τ.;».  Η απάντηση είναι «ναι, αλλά δεν είναι εύκολο» κι όσοι πιστεύουν ότι μπορούν, είναι μάλλον αφελείς.

Η «Φιλία» περιλαμβάνει εκ φύσεως λιγότερο δράμα, αν και οι φίλοι τείνουν να επικυρώνουν ο ένας τον άλλον με το να κολλάνε μεταξύ τους και με το να παίζουν παρόμοιους υποστηρικτικούς ρόλους στο Δ.Τ..  

Αυτοί  οι  «φίλοι» επικυρώνουν τους εθισμούς μας με το να μοιράζονται τις απόψεις μας για το ποιον και τι να αγαπάμε ή να μισούμε.  Έχουν την τάση να αισθάνονται «θύματα» με τον ίδιο τρόπο που κι εμείς θυματοποιούμε τον εαυτό μας και «σώζουν»  το ίδιο είδος ανθρώπων, μ’αυτούς  που εμείς «σώζουμε». Εν ολίγοις, οι «φίλοι» τείνουν να βρίσκονται κολλημένοι εκεί που είμαστε κι εμείς οι ίδιοι. Φυσικά, ένας «πραγματικός» φίλος μας προκαλεί να υπερβούμε αδιέξοδες καταστάσεις και μας βοηθά να μεγαλώσουμε, είτε μας αρέσει είτε όχι.

Ένα κλασικό παράδειγμα τέτοιου φίλου θα ήταν ο Σωκράτης, ο οποίος τους έκανε όλους να αμφισβητούν τις πεποιθήσεις τους σχετικά με το τι είναι αληθινό και καλό. Λίγοι είναι εκείνοι που επιλέγουν να περιβάλλονται από τέτοιους φίλους, επειδή μας φαίνονται «ενοχλητικοί»  και μας κάνουν να νιώθουμε άβολα.

Από τους τρεις αυτούς τύπους της αγάπης, η «Αγάπη» είναι η πιο αποσπασμένη και διαχωρισμένη από το δράμα. Οι σχέσεις αυτές είναι περιορισμένα εξατομικευμένες και, ως εκ τούτου, είναι μικρότερη η πιθανότητα να αισθανθεί κάποιος πληγωμένος από ανεκπλήρωτες προσδοκίες. Σαφώς, χρειαζόμαστε και τα τρία είδη αγάπης κι αν αγκιστρωθούμε περισσότερο στο ένα, μπορούμε εύκολα να χάσουμε τα άλλα δύο.  Ο τρόπος με τον οποίο ορίζουμε πόσο προσωπική και ειλικρινής είναι η αγάπη, καθορίζει το αν θα έχουμε στη ζωή μας αυτήν, ή το Δραματικό Τρίγωνο. 

Πρέπει λοιπόν να αποφασίσουμε τι είναι πιο σημαντικό για εμάς : το δράμα ή η αγάπη. Αν επιλέγουμε την αγάπη, θα πρέπει να δεχτούμε ότι εκείνοι που επιλέγουν το δράμα, είναι πιθανόν να επιλέξουν να βγουν από τη ζωή μας, γιατί δεν παίζουμε το παιχνίδι τους.  Το κενό που αφήνουν το αντιλαμβανόμαστε σαν μοναξιά, η οποία όμως θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται σαν χώρος στη ζωή μας για νέες σχέσεις, ποιοτικές, χωρίς δράμα.

Πόσο καλοί είστε στο να κρατάτε τις σχέσεις αγάπης έξω από το Δ.Τ.;
Τι νομίζετε ότι πρέπει να αλλάξετε για να κάνετε καλύτερη δουλειά πάνω σ’ αυτό;

Οποιοδήποτε πρόβλημα στις ερωτικές σχέσεις, μπορεί να αναχθεί σε έκφραση του εθισμού μας στο δράμα. Για παράδειγμα, αν ο σύντροφός μας δε μας ακούει, αισθανόμαστε θύματα; Τον βάζουμε στο ρόλο του διώκτη; Δεν επιθυμούμε να μας σώσει από το πρόβλημα αυτό με το να ωριμάσει και να μάθει να μας ακούει;

Χωρίς το δράμα, η αποτυχία του συντρόφου μας να μας ακούσει είτε είναι πολύ μικρότερο ζήτημα είτε δεν είναι καν ζήτημα.  Σε κάθε περίπτωση,  από εκεί και πέρα, ό,τι και να μας ενοχλεί μέσα στη σχέση είναι πολύ πιο εύκολο να λυθεί. Η αλήθεια είναι ότι τα σύννεφα σε μια σχέση αρχίζουν να μαζεύονται όταν εστιάζουμε σε συγκεκριμένα προβλήματα της σχέσης. Είτε πρόκειται για ζήλια, τεμπελιά, αδικία, απιστία, κτητικότητα, εγωισμό, ηλιθιότητα, άγνοια, εκφοβισμό, κακοποίηση, επιθετικότητα, αποφυγή ή κάποιον εθισμό, δεν είναι τίποτε άλλο από παράσιτα που πνίγουν το δέντρο της αγάπης μας.

Μπορούμε να ξοδέψουμε  πολύ χρόνο διαβάζοντας βιβλία για το πώς θα απαλλαγούμε από τα παράσιτα αυτά, ενώ αγνοούμε το ίδιο το δέντρο. Το να βγει κανείς από το Δ.Τ. σημαίνει ότι παύει να δίνει τροφή στα παράσιτα αυτά που του καταστρέφουν τη σχέση. Αρνηθείτε να παίξετε και παρατηρήστε τι θα συμβεί.

Μερικοί απλοί τρόποι για να τα καταφέρουμε:

-         * Αυτά που ο σύντροφός σας λέει για εσάς ή προς εσάς, δεν  έχουν εσάς ως δέκτη. Αναρωτηθείτε αν οι λέξεις αυτές θα μπορούσαν να απευθύνονται σε κάποιον άλλον, σε αντίστοιχη περίπτωση, αν δε βρισκόσασταν εσείς απέναντί του ή στη ζωή του.  Αυτά που σας λέει ή κάνει είναι στερεοτυπικές συμπεριφορές που έμαθε πριν χρόνια και δεν έχουν να κάνουν με εσάς.  Αυτό περιλαμβάνει φωνές, ύβρεις, να σας διακόπτει όταν μιλάτε, να λέει αστεία σε βάρος σας, να μεθάει, να σας κατηγορεί, να φλερτάρει ή να κάνει σεξ με άλλους. Όποια κι αν είναι η συμπεριφορά του, η πραγματικότητά του δεν αφορά εσάς.

Οι άνθρωποι που ζουν μέσα στο δράμα, δε σας αγαπούν. Βλέπουν σ’εσάς μονάχα τη φαντασίωσή τους, την οποία έχουν φτιάξει στο μυαλό τους και είναι βασισμένη σε προηγούμενες εμπειρίες.  Συγχέουν τις αυταπάτες τους με εσάς, γι’ αυτό μην περιπλέκετε  περεταίρω το θέμα με το να τα βάζετε με τις αυταπάτες τους! 

Μπορεί να  ακούγεται σκληρό και τελεσίδικο όσον αφορά την πραγματική αγάπη που μπορεί να τρέφει ο σύντροφός σας για εσάς, αλλά για τον σύντροφό σας δεν είστε τίποτα περισσότερο από ένας αντικατοπτρισμός. Αυτό που βλέπουν σε εσάς είναι περισσότερο ή λιγότερο παραμορφωμένες πτυχές του εαυτού τους. Αλληλεπιδρώντας μαζί σας, σκιαμαχούν με τα κομμάτια του εαυτού τους που εσείς εκπροσωπείτε.  Όταν παίρνετε προσωπικά τις πράξεις τους, κάνετε ένα ζήτημα που δε σας αφορά, δικό σας, επιδεινώνοντας έτσι το πρόβλημα. Τι θα προτιμούσατε, να αντιμετωπίσετε τις αυταπάτες τους ή να αντιμετωπίσετε τις αυταπάτες τους και τις παραληρητικές αντιδράσεις σας στις αυταπάτες τους αυτές;

-         * Το παραπάνω σημαίνει ότι πρέπει να μεγαλώσετε και να συνέλθετε γιατί απλά δεν είστε τόσο σημαντικός. Δεν είστε εξαιρετική περίπτωση. Ή για να το θέσω διαφορετικά «είστε μοναδικός, ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι». Γι ‘ αυτό σταματήστε να παίρνετε τα πράγματα προσωπικά κι αναρωτηθείτε «σήμερα πόσο προσωπικά πήρα τον τρόπο που ο σύντροφός μου μιλάει και φέρεται;».

-        *  Επαναλάβετε στο σύντροφός σας αυτό που σας λέει. Αναγνωρίστε τη θέση του «Αυτό που λες μου ακούγεται σα να νομίζεις ότι ξοδεύω με ανόητο τρόπο χρήματα» ή «Μου ακούγεται σα να είσαι πληγωμένος/ θυμωμένος/ συγχυσμένος/ λυπημένος/ ένοχος/ ντροπιασμένος..» . Με το να «παπαγαλίσετε» επαναλαμβάνοντας αυτό που σας είπε, δείχνετε ότι ακούτε και του επιτρέπει να ακούσει κι ο ίδιος τι είπε, πράγμα που συχνά τους βοηθά να ξεκαθαρίσουν ή να διορθώσουν τον εαυτό τους. Κι εσάς σας γλιτώνει από την αντίδραση, θέτοντας ένα παράδειγμα, το οποίο ελπίζουμε ότι θα μιμηθεί.

-         * Κάντε ερωτήσεις για να πάρετε περισσότερες πληροφορίες αν έχετε ενοχληθεί.  Αν αισθάνεστε ότι έχετε την παρόρμηση να εκφράσετε τη γνώμη σας, κάντε αντ’ αυτού ερωτήσεις.  Όσο πιο δυνατά είναι τα συναισθήματά σας, τόσο περισσότερο θέλετε να εκφράσετε τη γνώμη σας και τόσο πιο πιθανό είναι να πείτε κάτι που θα ρίξει λάδι στη φωτιά.  Κερδίστε χρόνο κάνοντας διευκρινιστικές ερωτήσεις κι έτσι θα γλιτώσετε για την ώρα το δράμα.

-         * Υποθέστε ότι βρίσκεστε στο Δ.Τ.  ανεξάρτητα από το πόσο σίγουροι είστε για το αντίθετο. Εστιάζοντας στο πώς συμπεριφέρεστε μέσα στο δράμα σας δίνει τη δύναμη του ελέγχου κι έχετε εξουσία και δύναμη πάνω σ’αυτό γιατί εσείς το δημιουργείτε.  Εσείς επιλέγετε πως αισθάνεστε. Μπορείτε να είστε χαρούμενοι αν το θέλετε ή μπορείτε να επιλέξετε αν θα είστε ήρεμοι ή όχι. Και κανείς δεν αξίζει τόσο ώστε να χάσετε την ψυχική σας ηρεμία. Το πιστεύετε;

Τα παραπάνω δεν έχουν γραφτεί για να είστε ανοιχτοί στα να δέχεστε τα παιχνίδια του συντρόφου σας όταν υποδύεται τον Διώκτη/ Θύμα/ Σωτήρα. Ο σύντροφός σας χρειάζεται να αναλάβει την ευθύνη της συμπεριφοράς του και του ρόλου του στο δράμα κι όχι να μετατοπίσει το θέμα της αντιπαράθεσης σε εσάς.