Sunday, May 7, 2017

Είδη παραμορφωμένου τρόπου σκέψης

Φιλτράρισμα: παίρνεις τα αρνητικά στοιχεία και τα μεγεθύνεις, φιλτράροντας (και τελικά αγνοώντας) όλες τις θετικές πλευρές μιας κατάστασης.

Πόλωση: τα πράγματα είναι μαύρα ή άσπρα, καλά ή κακά. Αν δεν είσαι τέλειος, είσαι αποτυχία. Δεν υπάρχει ενδιάμεση κατάσταση.

Υπερ-γενίκευση: καταλήγεις σε ένα γενικό συμπέρασμα που βασίζεται σε ένα μόνο περιστατικό ή σε ένα μόνο αποδεικτικό στοιχείο. Αν κάποτε σου συνέβη ένα κακό, περιμένεις να σου συμβεί ξανά και ξανά.  

Νοητική ανάγνωση: χωρίς οι άλλοι να το εκφράζουν, ξέρεις τι αισθάνονται και γιατί συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται. Συγκεκριμένα, είσαι σε θέση να καταλάβεις πώς οι άνθρωποι αισθάνονται για ‘σένα.   

Καταστροφολογία: περιμένεις την καταστροφή. Παρατηρείς ή ακούς για κάποιο πρόβλημα και αρχίζεις τα «και αν;»: «Κι αν γίνει κάποιo κακό;», «Κι αν συμβεί σε εσένα/ εμένα;»

Παίρνεις τα πάντα προσωπικά: σκέφτεσαι πως ό,τι κάνουν ή λένε οι άλλοι είναι κάποιου είδους αντίδραση προς εσένα. Επίσης, συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους, προσπαθώντας να προσδιορίσεις ποιος είναι εξυπνότερος, ομορφότερος κλπ.

Πλάνες ελέγχου: αν νιώθεις ότι ελέγχεσαι εξωτερικά, καταλήγεις να θεωρείς τον εαυτό σου αβοήθητο και θύμα της μοίρας. Στην αντίθετη περίπτωση της πλάνης του εσωτερικού ελέγχου,  θεωρείσαι υπεύθυνος για τον πόνο και την ευτυχία του καθενός γύρω σου.

Πλάνη της δικαιοσύνης: αισθάνεσαι πικρία επειδή νομίζεις ότι γνωρίζεις τι είναι δίκαιο, αλλά οι άλλοι δε συμφωνούν μαζί σου

Κατηγόρια: θεωρείς τους άλλους υπεύθυνους για τον πόνο σου ή βρίσκεσαι στο άλλο άκρο, όπου κατηγορείς τον εαυτό σου για κάθε πρόβλημα που προκύπτει.

Πρέπει:  έχεις μια λίστα από άκαμπτους κανόνες για το πώς πρέπει να ενεργείς εσύ και οι άλλοι. Θυμώνεις με όσους παραβιάζουν τους κανόνες και αισθάνεσαι ενοχή όταν το κάνεις εσύ.

Εκλογίκευση των συναισθημάτων: πιστεύεις αυτόματα ότι τα συναισθήματά σου είναι  πραγματικότητα. Πχ : αν αισθάνεσαι χαζός και βαρετός, τότε θεωρείς πως είσαι χαζός και βαρετός.

Πλάνη της αλλαγής: περιμένεις ότι οι άλλοι θα αλλάξουν για να ταιριάξουν στα δεδομένα σου, αρκεί να τους πιέσεις ή να τους κολακέψεις αρκετά. Αισθάνεσαι ότι πρέπει να αλλάξεις τους ανθρώπους γιατί  η ελπίδα σου για ευτυχία φαίνεται να εξαρτάται ολοκληρωτικά από αυτούς.

Γενικές ταμπέλες: αναγάγεις  ένα-δύο χαρακτηριστικά σε γενικευμένη, αρνητική κρίση.

Έχεις πάντα δίκιο: είσαι σε διαρκή προσπάθεια να αποδείξεις ότι οι απόψεις και οι πράξεις σου είναι σωστές.  Θεωρείς  αδιανόητο το να κάνεις λάθος και θα φτάσεις σε οποιοδήποτε σημείο προκειμένου να αποδείξεις την ορθότητά σου.


Πλάνη της θείας δίκης: περιμένεις να αποπληρωθούν οι θυσίες και η αυταπάρνησή σου, σαν κάποιος να σε βαθμολογεί. Νιώθεις πικρία όταν η ανταμοιβή που περιμένεις δεν έρχεται.

No comments:

Post a Comment